Chắc các bạn ít nhiều đều đã nghe đến flashcard, một bảo bối vô cùng hiệu nghiệm khi chúng ta phải ghi nhớ một lượng thông tin lớn để sử dụng trong thời gian dài. Hôm nay, Varonet sẽ giới thiệu với các bạn những khái niệm xoay quanh phương pháp học sử dụng flashcards, và Anki – phần mềm trứ danh dành cho các tín đồ của phương pháp này.
Đang xem: Cách sử dụng phần mềm anki
1. Kỹ thuật lặp lại ngắt quãng
Kỹ thuật lặp lại ngắt quãng (tiếng Anh: Spaced repetition, tiếng Nhật: 間隔反復) là kỹ thuật gia tăng thời gian giữa những lần ôn tập để khai thác “hiệu ứng ngắt quãng” (spacing effect). Hiệu ứng này chỉ ra rằng việc học sẽ trở nên tốt hơn nếu được trải dài theo thời gian, và thời điểm tốt nhất để ôn tập lại một thứ gì đó là ngay khi nó sắp sửa bị quên. Nếu ôn muộn quá thì tất nhiên sẽ quên, còn nếu sớm quá, việc ghi nhớ không hiệu quả và lãng phí thời gian.
Hình 1 mô tả cơ chế tác động của kỹ thuật lặp lại ngắt quãng. Ở đây ta thấy, nếu không có sự ôn tập, khả năng chúng ta nhớ được thông tin sẽ bị giảm dần theo thời gian (đường màu xám). Tuy nhiên, nhờ kĩ thuật lặp lại ngắt quãng, khả năng ghi nhớ thông tin đó được hồi phục mỗi khi xuống thấp đến một mức nhất định (đường màu xanh), nhờ vậy mà có thể ghi nhớ lâu dài.
2. Phương pháp Mnemonic
Mnemonic (đọc là /nəˈmɒnɪk/, chữ “m” là âm câm nha) là cách biến thông tin gốc (khó nhớ) thành những thứ bộ não chúng ta dễ lưu lại và truy nhập đến như là hình ảnh, âm thanh, câu chuyện kể, v.v…. Ví dụ, ngày xửa ngày xưa, ở bậc tiểu học, chúng ta được dạy cách đếm và ghi nhớ các tháng có 31 ngày bằng cách sử dụng khớp đốt ngón tay (Hình 2). Đến thời trung học, chúng ta được học một mẹo ghi nhớ thứ tự kim loại mạnh/yếu: “Khi bà con nào mua áo giáp sắt…”. Mnemonic cũng là cơ sở cho nhiều phương pháp học kanji trong tiếng Nhật phổ biến hiện nay, các Hán tự thường được chia thành các nét, các bộ (phương pháp chiết tự) và/hoặc sử dụng các hình ảnh/ câu chuyện liên kết các nét để ghi nhớ chữ gốc.
Như vậy, có thể thấy rằng, việc ghi nhớ sẽ trở nên dễ dàng nếu thông tin được biểu diễn kèm theo hình ảnh, âm thanh, mẩu chuyện, ví dụ minh họa, v.v…, và quan trọng nhất, để không quên, các thông tin đó phải được ôn tập theo thời gian với kỹ thuật lặp lại ngắt quãng.
Dựa trên nguyên tắc đó, một công cụ đắc lực cho việc học từ vựng nói riêng và ghi nhớ nói chung là Flashcard. Đây là loại thẻ chứa thông tin có sự tương quan với nhau ở cả 2 mặt. Ví dụ khi học từ vựng, mặt trước flashcard ghi một từ mới và mặt sau sẽ ghi thông tin diễn giải mà từ đó người học có thể tái hiện chính xác từ mới đó.
Xem thêm: Cách Tải Phần Mềm Download Về Máy Tính Đơn Giản, Hướng Dẫn Cải Đặt Phần Mềm Download Miễn Phí
Với sự phát triển của các thiết bị điện tử, một sự lựa chọn thay thế cho những chiếc thẻ vật lý truyền thống là các flashcard “ảo”, được tạo ra, lưu trữ và quản lý bởi các phần mềm ứng dụng kỹ thuật lặp lại ngắt quãng (Spaced Repetition Software, gọi tắt là SRS) trên điện thoại và máy tính. Ưu điểm của việc học flashcard ảo thông qua SRS là kho lưu trữ gần như vô hạn, tiện lợi, dễ dùng, dễ mang theo, kèm theo đó là các phương tiện truyền tải đa dạng như hình ảnh, âm thanh (đặc biệt hữu ích khi bạn muốn học cả cách phát âm của từ). Đặc biệt, SRS tính toán thời gian giữa các lần ôn tập ngắt quãng và sắp xếp sự xuất hiện của các thẻ vô cùng hợp lý để tiết kiệm tối đa thời gian bạn phải dành ra cho việc ghi nhớ.
Bạn sẽ hiểu hơn điều này thông qua ví dụ sau (các con số chỉ mang tính minh họa). Khi một thẻ X chứa từ mới lần đầu xuất hiện, bạn đọc thông tin trên cả 2 mặt một lần và chuyển sang thẻ tiếp theo. Khoảng 3 phút sau bạn gần như sẽ quên thẻ X, nhưng 2 phút 50 giây thẻ X được hiện ra để nhắc bạn về từ mới đó. Dựa vào kết quả bạn tự đánh giá xem đã nhớ được thông tin trên thẻ X hay chưa, phần mềm sẽ tính toán thời gian cho lần ôn lại tiếp theo của thẻ X. Bạn cho biết mình đã nhớ ở lần xuất hiện thứ 2, thì SRS sẽ tính toán rằng bạn có khả năng quên sau 10 phút, nên 9 phút 50 giây sau nó đưa thẻ X ra xuất hiện lần 3 để bạn ôn tập. Nếu bạn đã lỡ quên thì SRS sẽ chuyển thẻ X vào lại nhóm 3 phút để học lại từ đầu, và cứ thế quá trình tiếp tục để đảm bảo nguyên tắc “thẻ được ôn tập ngay khi sắp bị quên”. Như vậy, SRS sẽ tập trung ôn cho bạn những từ khó nhớ với bạn, còn những thứ dễ nhớ sẽ được giãn cách ra xa hơn. Thời gian học flashcards với SRS do bạn tự quy định theo quỹ thời gian thực tế của bản thân, ví dụ khi học kanji trước khi sang Nhật mình thường dành khoảng 30 phút mỗi ngày cho SRS, kết quả có thể nhớ được mặt chữ và ý nghĩa của khoảng 2000 chữ sau 4 tháng học.
Dạo qua một vòng các bài viết về SRS trên Internet, các bạn sẽ dễ dàng nhận ra phần mềm được ưa chuộng nhất là Anki (trong tiếng Nhật, anki – 暗記 có nghĩa là “học thuộc lòng”). Anki là phần mềm mở và miễn phí, với các bộ thẻ đa dạng, phong phú, chất lượng, được tạo ra và chia sẻ bởi cộng đồng người dùng trên khắp thế giới.
Xem thêm: Cách Chơi World At Arms 3 – World At Arms Trên App Store
Hình 4. Logo ngôi sao xanh của Anki
Nếu bạn chưa từng sử dụng và muốn thử nghiệm Anki ngay và luôn, đây là những việc tiếp theo bạn cần làm:
Tham khảo video trên Youtube hướng dẫn sử dụng Anki dành cho người mới bắt đầu:
Mình xin susume cho các bạn một số bộ thẻ cực chất trên AnkiWeb, sau khi tải về máy và mở bằng phần mềm Anki, nếu thấy điểm không phù hợp trong quá trình học, bạn hoàn toàn có thể sửa các nội dung thẻ, theo thời gian bạn sẽ có thể tạo ra những bộ thẻ học mới của riêng mình đó nhé. ^^
⭐ 3000 từ tiếng Anh thông dụng của Oxford
– Bản của CURIOUS: https://ankiweb.net/shared/info/1810528307
– Bản của VAK: https://drive.google.com/file/d/0Byi-mV4-a1JNODA5WV9BQU9oYk0/edit
(Trong 2 bản, cá nhân người viết bài thích bản của VAK hơn vì nó có một trường mục để người học gõ chính tả của một từ sau khi nghe phát âm của từ đó)
⭐ Hán tự thường dùng trong tiếng Nhật
– Bản tiếng Việt: https://ankiweb.net/shared/info/2095212688
– Bản tiếng Anh: https://ankiweb.net/shared/info/798002504
(Lưu ý: Khi học kanji theo bộ này bạn có thể xóa hoặc ẩn bớt các thẻ có gắn tag gradeS+ và JLPT.N0 vì đây là những chữ kanji hiếm gặp. Ngoài ra, để máy hiện thứ tự nét viết cần cài đặt font chữ tại http://www.nihilist.org.uk/ như theo hướng dẫn của tác giả bộ thẻ trong phần mô tả)
⭐ Japanese Core 2000 Step 01-10 Listening Sentence Vocab + Images
01: https://ankiweb.net/shared/info/114060567
02: https://ankiweb.net/shared/info/1856422935
03: https://ankiweb.net/shared/info/1752619191
04: https://ankiweb.net/shared/info/169595438
05: https://ankiweb.net/shared/info/239020548
06: https://ankiweb.net/shared/info/2021905542
07: https://ankiweb.net/shared/info/1894902572
08: https://ankiweb.net/shared/info/427252884
09: https://ankiweb.net/shared/info/600101024
10: https://ankiweb.net/shared/info/1139792512
4. Lời kết
Anki đã và đang trở thành người bạn thân thiết trong công cuộc chinh phục từ vựng của rất nhiều người học ngoại ngữ trên thế giới. Tuy nhiên, để việc học trở nên hiệu quả hơn và sự ghi nhớ được dài lâu, bạn vẫn cần thường xuyên thực hành sử dụng từ ngữ thông qua các kỹ năng tổng hợp Nghe – Nói – Đọc – Viết. Nếu bạn có thể dành ra 30 phút mỗi ngày học và ôn tập từ với Anki, kết hợp với đọc báo, nghe đài, xem Youtube, tích cực giao tiếp bằng ngôn ngữ mà bạn muốn chinh phục, chắc chắn bạn sẽ có được một vốn từ vựng phong phú, bộ não của bạn sẽ trở nên linh hoạt hơn, dễ dàng đón nhận và ghi nhớ thông tin một cách nhẹ nhàng mà bền vững.
Chúc các bạn sớm tìm thấy niềm vui và sự hiệu quả khi học từ vựng với Anki!
ℹ️ Tài liệu tham khảo:
<1> Tổng hợp từ Wikipedia
